Wereldwijde glamour: hoe first ladies en vicepresidenten het internationale toneel veroveren
Wordt de suprematie van blanke oude mannen eindelijk doorbroken?
eyesonbrasil
Amsterdam, 5 juni 2025 – Herinnert u zich nog die stormloop van telefoontjes direct na de inauguratie van Joe Biden in 2020? De buitenlandse leiders stonden in de rij, niet alleen voor de kersverse president, maar ook voor zijn vicepresident, Kamala Harris, die vaak degene was die de telefoon opnam. Het was een fascinerende blik op een verschuivende dynamiek op het wereldtoneel, waar de ‘tweede in bevel’ en zelfs de ‘eerste echtgenote’ steeds vaker in de diplomatieke schijnwerpers staan. En als u denkt dat dit alleen een Amerikaans fenomeen is, kijk dan eens naar Brazilië, waar first lady Janja Lula da Silva furore maakt in China en Frankrijk, en soms zelfs haar bijna tachtigjarige echtgenoot, president Luiz Inácio Lula da Silva, lijkt te overschaduwen.
Een draai aan de traditionele diplomatie
Het is een verrukkelijke en eerlijk gezegd nogal hilarische draai aan de traditionele diplomatie. De tijd dat de first lady zich uitsluitend bezighield met het schikken van bloemstukken en het promoten van alfabetiseringsprogramma’s (hoewel die natuurlijk van vitaal belang zijn!) is voorbij. En de vicepresident? Ooit beschouwd als een grotendeels ceremoniële rol, nu een machtige afgezant. Het lijkt erop dat de wereld eindelijk beseft dat twee hoofden, of in ieder geval anderhalf, beter zijn dan één als het gaat om internationale betrekkingen.
In de VS waren de eerste optredens van Kamala Harris een duidelijk signaal. Naast de symbolische betekenis van haar historische verkiezing, onderstreepte haar actieve rol in internationale gesprekken en ontmoetingen het streven van de regering-Biden naar multilateralisme en het uitdragen van een divers en dynamisch imago in het buitenland. Haar achtergrond als openbaar aanklager en haar scherpe intellect kwamen goed van pas in serieuze discussies, waarmee ze bewees dat het vicepresidentschap veel meer is dan een reservewiel. Het is een krachtige motor met een eigen navigatiesysteem.
Gerelateerde artikelen:
Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, in het bruisende Brazilië, schrijft Janja Lula da Silva haar eigen verhaal. Hoewel president Lula met zijn lange en roemruchte carrière onmiskenbaar een wereldfiguur is, hebben Janja’s recente spraakmakende bezoeken aan China en Frankrijk zeker de aandacht getrokken. Uit berichten blijkt dat ze niet alleen een ceremoniële begeleider is; ze gaat in gesprek met leiders, zet zich in voor goede doelen en heeft zelfs, volgens een grappige anekdote, haar bezorgdheid geuit over TikTok bij de Chinese president Xi Jinping. Stel je de diplomatieke dinertafel voor: “Geef de sojasaus even door, meneer de president. Oh, en wat dat algoritme betreft…” Het is een verfrissende en ietwat brutale afwijking van de stijve formaliteiten van de diplomatie.
Strategische inzet van soft power
Deze opkomst van “first ladies” en “vicepresidenten” op het internationale toneel is niet alleen een kwestie van optiek. Het is een strategische inzet van soft power. Deze figuren, die vaak niet gebukt gaan onder de directe politieke druk en ingewikkelde beleidsonderhandelingen van hun echtgenoten of opdrachtgevers, kunnen op een ander niveau contact leggen. Ze kunnen zich inzetten voor humanitaire doelen, culturele uitwisseling bevorderen en bruggen bouwen die via officiële kanalen moeilijk te realiseren zijn. Ze zijn de charmante, sympathieke gezichten van hun landen, die zelfs de meest stoïcijnse buitenlandse hoogwaardigheidsbekleder kunnen ontwapenen met een gedeelde lach of een attent gebaar.
Natuurlijk ontbreken de humoristische momenten niet. Je kunt je bijna de persconferenties voorstellen waar verslaggevers proberen te ontcijferen of de kledingkeuze van een first lady een subtiel diplomatiek signaal is, of dat de iets te enthousiaste handdruk van een vicepresident duidt op een diepere betrokkenheid bij een bilaterale overeenkomst. Het voegt een vleugje menselijk drama toe aan de vaak droge wereld van internationale betrekkingen.
Zien we in Brazilië een soortgelijk beeld als in de VS? Absoluut. Het internationale toneel wordt een meer inclusieve ruimte, niet alleen voor staatshoofden, maar ook voor de formidabele vrouwen die naast hen staan of slechts een hartslag verwijderd zijn. En eerlijk gezegd werd het tijd. Want wie kan de wereld beter veroveren dan mensen met een scherp oog voor detail, een talent voor het leggen van contacten en misschien een verborgen agenda om wereldwijde discussies subtiel in de door hen gewenste richting te sturen? Het is echt een win-winsituatie. Meer diplomatie, meer diverse stemmen en veel meer entertainment voor degenen onder ons die vanaf de zijlijn toekijken.