Op weg naar een Betere Wereld

Shell helpt mee aan de Toekomst

Anton Foek

Amsterdam, 26 mei 2021 — Royal Dutch Shell moet in 2030 45 procent minder CO2 uitstoten dan in 2019. Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag geoordeeld in de klimaatzaak van Milieudefensie en zeventienduizend mede-eisers tegen Shell. Het is wereldwijd de eerste keer dat een oliebedrijf aansprakelijk wordt gesteld voor klimaatverandering.

Shell verliest klimaatzaak tegen Milieudefensie

• Shell moet in 2030 45 procent minder CO2 uitstoten dan in 2019
• Het huidige beleid van Shell is niet concreet genoeg
• Het is wereldwijd voor het eerst dat een rechter een uitstootreductie oplegt aan een groot concern
• Het gaat niet alleen om de eigen uitstoot, maar ook om die van bijvoorbeeld toeleveranciers en afnemers

De rechter is van mening dat Shell een bijdrage moet leveren aan het terugdringen van klimaatopwarming. Weliswaar heeft het bedrijf duurzaamheidsdoelen geformuleerd, “maar het beleid is nog niet concreet genoeg en zit vol met voorbehouden”, aldus de rechtbank woensdag.

Shell dreigt daardoor niet te voldoen aan zijn reductieverplichting. Met het opleggen van een reductie van 45 procent ten opzichte van 2019 wil de rechter dit voorkomen. Op welke manier het bedrijf de uitstoot van CO2 terugbrengt, mag het zelf bepalen. Het gaat om netto-uitstoot. Dit betekent dat Shell ook uitstoot mag compenseren door bijvoorbeeld bomen te planten.

De rechter vindt dat Shell medeverantwoordelijk is voor de uitstoot van zijn leveranciers en afnemers. Hiervoor heeft Shell geen reductieverplichting opgelegd gekregen, maar wel een zwaarwegende verplichting om deze partnerbedrijven in staat te stellen een forse reductie te behalen.

Fenomenaal”, noemt Milieudefensie-directeur Donald Pols de uitspraak van de rechtbank. “We maken geschiedenis mee. Het is voor het eerst dat een rechter een grote vervuiler de opdracht geeft om te stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering.”

Pols vervolgt: “Het is een signaal aan alle grote vervuilers in de wereld: jullie moeten nu aan de slag om klimaatverandering te voorkomen.” Hij noemt het een enorme overwinning voor het klimaat.

Proces aangespannen om Shell naar Parijsakkoord te laten handelen

Milieudefensie spande de zaak in 2019 aan met ActionAid, Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace Nederland, Jongeren Milieu Actief en de Waddenvereniging.

In de klimaatzaak werd Shell gevraagd te handelen in overeenstemming met het klimaatakkoord van Parijs. Daar besloot de wereld in december 2015 dat de opwarming “ruim onder” 2 graden moet blijven en bij voorkeur onder 1,5 graden. Zo moet “gevaarlijke klimaatverandering” worden voorkomen.

De zaak diende bij een civiele rechter en deed een beroep op schending van mensenrechten. Waar onzorgvuldig handelen van een grote speler tot gevaarlijke klimaatverandering leidt, is volgens advocaat Roger Cox sprake van aansprakelijkheid. Hij beriep zich op ditzelfde principe in de klimaatzaak van Urgenda. Die won Cox met Urgenda in 2015.

De Urgenda-zaak kreeg internationaal veel navolging, waarbij overheden werden aangeklaagd voor ontoereikend klimaatbeleid. De zaak van Milieudefensie tegen Shell is de eerste klimaatzaak waarin een grote multinational in het ongelijk is gesteld.

Anton Foek Amsterdam