De Toekomst en het Voordeel van Duurzaam Vliegen
Nederland Voorbeeld voor de Wereld
Deel I
Bron: SkyNRG/Coalitie duurzaam vliegen
Amsterdam, 22 mei 2021–Binnenkort vliegt u misschien wel op afgewerkt frituurvet van de snackbar naar Gran Canaria. In Delfzijl bouwt het Nederlandse bedrijf SkyNRG een fabriek die afgewerkte plantaardige vetten en oliën kan omzetten in een mengsel van koolwaterstoffen dat zoveel op fossiele kerosine lijkt, dat het in een vliegtuig mag worden getankt.
Duurzame kerosine belooft op twee manieren het broeikaseffect tegen te gaan. De CO2-uitstoot is lager. En ook de verbranding zou schoner zijn. Daardoor ontstaan minder condensatiesporen die wolken vormen die warmte-uitstraling tegenhouden. Experimenten in Duitsland moeten uitwijzen óf er inderdaad minder ijskristallen achter straalmotoren ontstaan.
Gerelateerde artikelen:
De Europese luchtvaart heeft zich voorgenomen in 2050 geen CO2 meer uit te stoten.
Dat doel is haalbaar, maar er moet nog wel een hoop gebeuren, schreven onderzoekers van onder meer het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) onlangs in het rapport Destination 2050. Voor korte afstanden zijn elektrisch aangedreven vliegtuigen aantrekkelijk – op groene stroom uiteraard – en toestellen die vliegen op duurzaam geproduceerde waterstof. Maar die technologie is nog niet rijp.Voor de CO2-besparing moet de luchtvaart het de komende jaren dus hebben van duurzame brandstoffen, specifiek varianten op kerosine maar dan gemaakt van afvalstromen zoals gebruikt frietvet of snoeiafval.
Deze biokerosine is sinds 2011 gecertificeerd om in bestaande vliegtuigmotoren te worden gebruikt. Bij de verbranding hiervan komt wel CO2 in de lucht, maar dit is koolstof die de planten tijdens hun leven hadden vastgelegd uit de lucht.
Los van de uitstoot door transport en de productie van de gewassen, brengt het gebruik van deze brandstof niet veel extra CO2 in de lucht.
De opwerking van frituurvet tot kerosine geeft wel wat extra uitstoot. De producenten van duurzame kerosine houden het erop dat de CO2-uitstoot van vliegtuigen tot wel 85 procent kan verminderen. Duurzame kerosine is kostbaar en duur. Toch loopt het gebruik van biokerosine nog niet echt storm.
Momenteel mogen luchtvaartmaatschappijen al tot de helft duurzame brandstoffen bijmengen bij fossiele kerosine, maar in de praktijk gebeurt dat nauwelijks.
Van alle brandstof waar vliegtuigen wereldwijd op vliegen, is nog geen 1 procent kerosine uit duurzame bron, zegt Elisabeth van der Sman van NLR, projectleider van Destination 2050.
Wat niet helpt: „Duurzame kerosine is een paar keer zo duur als normale kerosine. Een fabriek in Californië is de enige in de wereld die grote hoeveelheden kan produceren.” De productie moet omhoog, dan zal de prijs van duurzame kerosine logischerwijs gaan dalen.
Als de fabriek van SkyNRG volgend jaar klaar is, is het de eerste Europese fabriek die met het zogeheten HEFA-proces (hydroprocessed esters and fatty acids) van afgewerkte vetten en oliën kerosine maakt. Er zijn diverse manieren om duurzame kerosine te maken. Zeven verschillende productieprocessen zijn inmiddels goedgekeurd; ze leveren kerosine op die voldoet aan alle eisen voor veilig gebruik in bestaande motoren en infrastructuur, vertelt Eva van Mastbergen, projectleider Future Fuels bij SkyNRG. „HEFA is de meest rijpe technologie. Zowel de Amerikaanse fabriek als onze fabriek straks in Delfzijl gebruikt die route.”
Hierbij komen afvalvetten en -oliën in een reactor onder druk en bij een verhoogde temperatuur (een paar honderd graden Celsius) met waterstof in aanraking, waardoor zich verzadigde vetzuren vormen. Door nog meer waterstof toe te voegen ontstaat een mengsel van veelal vertakte koolwaterstoffen dat erg op fossiele kerosine lijkt.Hoewel een duurzame kerosine zoveel mogelijk op zijn fossiele voorbeeld moet lijken, zijn er kleine verschillen.
Zo zit er vrijwel geen zwavel in, verantwoordelijk voor zure regen, en weinig aromaten. Laatstgenoemde moleculen zorgen bij verbranding van fossiele kerosine voor fijnstof.
Het gebruik van duurzame kerosine is dus winst voor het milieu, maar de aromaten in gewone, fossiele kerosine hebben ook een taak: „De materialen van de pakkingen in de straalmotor zwellen op door die aromaten, waardoor ze hun afdichtende functie krijgen. Onder andere om deze afdichtende werking niet te verstoren mag alternatieve kerosine tot nu toe maar tot 50 procent worden bijgemengd”, zegt Van Mastbergen.Monsters in de lucht.
De luchtvaart wil moderne vliegtuigen echter op 100 procent duurzame kerosine laten vliegen, om in 2050 de uitstoot doelen te halen. Hoe een straalmotor zich daaronder houdt, wordt momenteel in Duitsland onderzocht. Daar testen onderzoekers van het DLR (het ‘Duitse NLR’) een Airbus A350-900, een groot, modern verkeersvliegtuig, die vliegt op 100 procent biokerosine uit het HEFA-proces.
Er vliegt een klein meetvliegtuig achteraan, dat in de lucht monsters neemt van de uitlaatgassen van de Airbus.
Bron: SkyNRG/Coalitie Duurzaam vliegen